Αποκατάσταση όρασης

Προσαρμογή και ενίσχυση ικανοτήτων όρασης

Η προσαρμογή και ενίσχυση ικανοτήτων όρασης αναφέρεται στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη παιδιών και νέων με συγγενή ή πρώιμη αναπηρία όρασης. Στόχος είναι να παρέχει τη δυνατότητα σε παιδιά και νέους να μάθουν, να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν δεξιότητες και λειτουργικές ικανότητες, οι οποίες είτε δεν αναπτύχθηκαν ποτέ, είτε δεν αναπτύχθηκαν στο φυσιολογικό βαθμό (Dutton και Bax, 2010; Corn και Koenig, 2004). Η προσαρμογή και ενίσχυση ικανοτήτων όρασης μπορεί να περιλαμβάνει υπηρεσίες όπως:

​​

• Αντισταθμιστικές δεξιότητες: τεχνικές αντιστάθμισης της απώλειας όρασης.

• Δεξιότητες οπτικής αποδοτικότητας: ενίσχυση της χρήσης της υπολειπόμενης όρασης.

• Δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης: διδασκαλία ανεξαρτησίας στις καθημερινές εργασίες (Corn και Koenig, 2004).

​

Η προσαρμογή και ενίσχυση ικανοτήτων όρασης είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανεξαρτησίας των παιδιών με αναπηρία όρασης, καθώς τα βοηθά να προσαρμόζονται και να προοδεύουν στο περιβάλλον τους. 

Αποκατάσταση όρασης

Η αποκατάσταση όρασης περιλαμβάνει προσαρμοστικές διαδικασίες και υπηρεσίες τόσο για άτομα με χαμηλή όραση όσο και για τυφλούς. Η αποκατάσταση όρασης επικεντρώνεται στη βελτίωση και την εκ νέου εκμάθηση δεξιοτήτων και ικανοτήτων που είχαν αναπτυχθεί πριν από την εμφάνιση της οπτικής αναπηρίας λόγω ασθένειας ή τραυματισμού (Silverstone et al., 2000; Hall Lueck και Dutton, 2015).

​​

Οι υπηρεσίες της αποκατάστασης της όρασης μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Λειτουργικές αξιολογήσεις: Αξιολόγηση των ειδικών αναγκών και των οπτικών δυνατοτήτων του ατόμου. 

• Εκπαίδευση: Διδασκαλία προσαρμοστικών δεξιοτήτων και τεχνικών, όπως η χρήση υποστηρικτικών τεχνολογιών και βοηθημάτων κινητικότητας.

• Περιβαντολλογικές τροποποιήσεις: Προσαρμογές όπως καλύτερος φωτισμός, μειωμένη θάμβωση και σήμανση υψηλής αντίθεσης για τη βελτίωση της ορατότητας στο περιβάλλον.

• Εκπαίδευση προσανατολισμού και κινητικότητας: Εκπαίδευση για την ασφαλή πλοήγηση στο περιβάλλον με τη χρήση μπαστουνιών, σκύλων-οδηγών και άλλων βοηθημάτων.

• Διδασκαλία αποκατάστασης: Εκπαίδευση προσαρμοστικών δεξιοτήτων.

• Δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης: Υποστήριξη σε εργασίες όπως το μαγείρεμα, την περιποίηση και τη διαχείριση των οικονομικών μέσω προσαρμοστικών τεχνικών. 

• Εκπαίδευση χαμηλής όρασης: Χρήση οπτικών στρατηγικών και τεχνικών για τη βελτιστοποίηση της εναπομένουσας όρασης, όπως angle of viewing, eccentric viewing, tracing, tracking, scanning ή χρήση χρωμάτων υψηλής αντίθεσης. 

• Βοηθητικές συσκευές: Προμήθεια εργαλείων όπως μεγεθυντικοί φακοί, ομιλούντα θερμόμετρα, γραφομηχανές braille κτλ.  

• Υποστηρικτική τεχνολογία: Π.χ. λογισμικά και υλισμικά που παρέχουν ηχητικές περιγραφές ή μετατρέπουν κείμενο σε ομιλία, βοηθώντας τα άτομα να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε πληροφορίες. 

• Υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού και σταδιοδρομίας: Π.χ. βελτίωση των δεξιοτήτων που σχετίζονται με την εργασία. 

• Ψυχολογική συμβουλευτική: Παροχή συναισθηματικής υποστήριξης και στρατηγικών αντιμετώπισης για την προσαρμογή στην απώλεια της όρασης (Silverstone et al., 2000, Corn και Koenig, 2004). ​

Βιβλιογραφία

Corn, A.L. and Koenig, A.J. (eds) (2004) Foundations of low vision: Clinical and functional perspectives. New York: American Foundation for the Blind, AFB Press.

Dutton, G.N. and Bax, M. (eds) (2010) Visual impairment in children due to damage to the brain. London: Mac Keith Press.

Hall Lueck, A. and Dutton, G.N. (eds) (2015) Vision and the brain. Understanding cerebral visual impairment in children. New York: American Foundation for the blind, AFB Press.

Silverstone, B., Rosenthal, B. and Lang, M. A. (eds) (2000) The Lighthouse Handbook on Vision Impairment and Vision Rehabilitation. New York: Oxford University Press.